Στις 18 Απριλίου το υπουργικό συμβούλιο επέλεξε τον νέο γενικό επίτροπο των διοικητικών δικαστηρίων και την επομένη, στις 19 Απριλίου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέδωσε το διάταγμα προαγωγής στη θέση αυτή του επιλεγέντος κ. Ιωάννη Συμεωνίδη. Πρόκειται για μία από τις θέσεις της ηγεσίας του δικαστικού σώματος, η προαγωγή στις οποίες ενεργείται κατά το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος με προεδρικό διάταγμα, έπειτα από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου. Το τελευταίο έχει την αποκλειστική αποφασιστική αρμοδιότητα για την επιλογή των προαγομένων. Είχε προηγηθεί τους προηγούμενους μήνες η διαδικασία που προβλέπει ο Οργανισμός των Δικαστηρίων, η οποία περιλαμβάνει προεπιλογή ορισμένου αριθμού δικαστικών λειτουργών που έχουν τα τυπικά προσόντα για τη θέση, ακρόασή τους από τη Βουλή, διατύπωση γνώμης από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής και εισήγηση του υπουργού Δικαιοσύνης.
Η επιλογή του κ. Συμεωνίδη υπήρξε πανάξια. Πρόκειται για κορυφαίο επιστήμονα και δικαστικό λειτουργό, που χαίρει καθολικής εκτίμησης. Δεν θα μπορούσε να βρεθεί καταλληλότερος για τη θέση του γενικού επιτρόπου. Επίσης, η διαδικασία που ακολουθήθηκε υπήρξε άψογη και συνταγματικά ανεπίληπτη. Δεδομένου ότι ο επιλεγείς είχε τα τυπικά προσόντα για τη θέση, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε δέσμια αρμοδιότητα να δεχθεί την πρόταση του υπουργικού συμβουλίου και να εκδώσει το διάταγμα προαγωγής του. Καμία επιρροή δεν ασκεί το γεγονός ότι λίγες εβδομάδες νωρίτερα, στις 28 Μαρτίου, ο πρωθυπουργός προεξήγγειλε τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, οι οποίες πάντως δεν είχαν ακόμη προκηρυχθεί όταν επελέγη ο νέος γενικός επίτροπος.
Δεν είχε συμβεί το ίδιο το 2019. Στις 31 Μαΐου 2019, μετά την ολοκλήρωση της νόμιμης διαδικασίας (ακρόαση προεπιλεγέντων και γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής), το τότε υπουργικό συμβούλιο επέλεξε δικαστικούς λειτουργούς για την πλήρωση θέσεων της ηγεσίας του δικαστικού σώματος και έστειλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τα σχέδια των διαταγμάτων προαγωγής τους. Ο Πρόεδρος αρνήθηκε να εκδώσει τα διατάγματα και έτσι οι επιλεγέντες δεν προήχθησαν. Ως λόγος προβλήθηκε ότι λίγες μέρες νωρίτερα, στις 26 Μαΐου, ο τότε πρωθυπουργός είχε προεξαγγείλει τη διενέργεια πρόωρων εκλογών, οι οποίες πάντως προκηρύχθηκαν αργότερα, στις 11 Ιουνίου 2019.
Η παράλειψη έκδοσης των διαταγμάτων προαγωγής ήταν παράνομη. Η καινοφανής αντίληψη ότι, όταν πλησιάζουν εκλογές (χωρίς πάντως να έχουν ακόμη προκηρυχθεί), η κυβέρνηση δεν ασκεί το σύνολο των συνταγματικών αρμοδιοτήτων της, πέραν του ότι δεν βρίσκει κανένα έρεισμα στο Σύνταγμα, είναι και επικίνδυνη: συνεπάγεται μια κυβέρνηση περιορισμένης ευθύνης για άδηλο χρονικό διάστημα πριν από την προκήρυξη εκλογών. Η τότε παρανομία επιβεβαιώνεται με την τωρινή, συνταγματικά άψογη, επιλογή και προαγωγή του γενικού επιτρόπου. Που δεν είναι χωρίς συνέπειες. Θεμελιώνει αξίωση των τότε επιλεγέντων, αλλά μηδέποτε προαχθέντων, να διεκδικήσουν την αποκατάστασή τους, με τον αναδρομικό διορισμό τους στις θέσεις από τις οποίες παραλείφθηκαν. Διαφορετικά, το πλήγμα για το πολίτευμα και το κύρος των θεσμών θα είναι βαρύ. Γιατί θα σημαίνει ότι το Σύνταγμα ερμηνεύεται διαφορετικά, ανάλογα με το ποια πλειοψηφία και ποια κυβέρνηση βρίσκεται στην εξουσία.
* Ο κ. Ακρίτας Καϊδατζής είναι αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου ΑΠΘ.
kathimerini.gr
